Allah’ın temel özelliklerini akli ve mantıki delillerle açıklanması
1. Tek ve ortağı yoktur (İhlas 112/1)
Mantıki Delil:
-
Eğer birden fazla ilah olsaydı, kainatta düzen değil kaos olurdu. Çünkü her biri farklı bir iradeye sahip olur, biri bir şeyi yaratmak isterken diğeri istemeyebilirdi.
-
Kur’an da şöyle der:
“Eğer yerde ve gökte Allah’tan başka ilahlar olsaydı, kesinlikle ikisinin de düzeni bozulurdu.” (Enbiya 21/22)
→ Düzenin varlığı, tek ilaha delildir.
2. Her şeyin yaratıcısıdır (Zümer 39/62)
Mantıki Delil:
-
Evren yoktan var olamaz (yokluk yok eder). Her şeyin bir sebebi vardır. Sebepler zincirinin sonsuza gitmesi imkansızdır (teselsül).
-
Dolayısıyla ilk sebep, yani “ilk yaratıcı” olmalıdır. O da Allah’tır.
-
Kur’an:
“Allah her şeyin yaratıcısıdır, O her şeye vekildir.” (Zümer 39/62)
3. Hiçbir şeye muhtaç değildir (İhlas 112/2)
Mantıki Delil:
-
Yaratıcı, yaratılana muhtaç olamaz. Eğer O da başkasına muhtaç olsaydı, ilah olamazdı.
-
Muhtaç olan, eksiktir; eksik olan mutlak varlık olamaz.
-
Kur’an:
“Allah Samed’dir.” (Her şey O’na muhtaç, O hiçbir şeye muhtaç değildir.) (İhlas 112/2)
4. Her şeye gücü yetendir (Bakara 2/20)
Mantıki Delil:
-
Allah evreni yoktan var etti. Yoktan var edebilen bir kudretin sınırsız olması gerekir.
-
Eğer gücü sınırlı olsaydı, kudreti dışında kalan bir varlık olurdu ki, bu Allah’ın ilahlığına aykırıdır.
-
Kur’an:
“Allah’ın her şeye gücü yeter.” (Bakara 2/20)
5. Her şeyi bilendir (En’am 6/59)
Mantıki Delil:
-
Kainatta mükemmel düzen var: galaksiler, atomlar, DNA vs. Bu düzen bilgiyi gerektirir.
-
Düzen, tesadüfle değil, ilimle olur. O halde yaratanın ilmi sınırsızdır.
-
Kur’an:
“Gaybın anahtarları Allah’ın yanındadır, onları O’ndan başkası bilmez.” (En’am 6/59)
6. Görür, işitir (Mü’min 40/20)
Mantıki Delil:
-
Yaratıcı, yarattığı varlıkları görmezse veya işitmezse, onların durumlarını nasıl bilecek ve yönetebilecek?
-
Kainatta düzenin devam etmesi, Yaratıcının haberdar olmasını gerektirir.
-
Kur’an:
“Allah, hak ile hükmeder; O’nu bırakıp taptıkları hiçbir şey hükmedemez. Şüphesiz Allah işitendir, görendir.” (Mü’min 40/20)
7. Doğmamış, doğurmamıştır (İhlas 112/3)
Mantıki Delil:
-
Doğmak ve doğurmak, ihtiyaç ve türdeşlik gerektirir. Allah’ın benzeri olmadığı için böyle bir şey olamaz.
-
Eğer doğmuş olsaydı, varlığı bir başkasına bağlı olurdu; bu, ilahlıkla çelişir.
-
Kur’an:
“Doğurmamış ve doğurulmamıştır.” (İhlas 112/3)
8. Benzeri yoktur (Şura 42/11)
Mantıki Delil:
-
Allah sonsuz, mutlak ve mükemmel bir varlıktır. Eğer bir benzeri olsaydı, bu iki sonsuzun varlığı imkansız olurdu (çünkü biri diğerinden bağımsız olamaz).
-
Kur’an:
“O’nun benzeri hiçbir şey yoktur. O işitendir, görendir.” (Şura 42/11)
Yorumlar
Yorum Gönder