Kur’an’da birçok kavimde kitlesel helak olayları anlatılır: Nuh’un kavmi, Âd, Semûd, Lut kavmi, Medyen halkı, Firavun ve ordusu gibi. Bunlar genellikle zulüm, haksızlık, fuhuş, ölçü-tartı hilesi, peygamber inkârı gibi toplumsal yozlaşmalara karşı ilahi adaletin tecellisi olarak sunulur. Günümüzde ise bu helak türlerini şöyle anlamak mümkündür:
1. Fiziksel Helak Yerine Sosyal ve Ahlaki Çöküş
Eskiden gelen gökten taş yağması, yerin altına geçirilme veya tufan gibi helak türleri artık birebir yaşanmasa da; toplumların ahlaken, kültürel olarak ya da sosyolojik olarak çöküşü bu anlatımların modern karşılığıdır.
- Modern örnek: Aile yapısının çökmesi, fuhşun yaygınlaşması, ekonomik sömürü, sosyal adaletsizlik, güçlünün zayıfı ezdiği düzenler.
- Kur’anî referans: “Allah bir kavmi değiştirmez, ta ki onlar kendilerini değiştirene kadar.” (Ra’d, 13/11)
2. Doğal Afetler ve Ekolojik Felaketler
Helak anlatıları, insanın yeryüzündeki azgınlığının doğaya karşı da sonuç doğurabileceğini gösterir. Bugün yaşanan seller, depremler, küresel ısınma gibi afetler bir yönüyle insan eliyle davet edilen helaklerdir.
- Modern tefsir: Aşırı tüketim, çevreye saygısızlık ve doğaya müdahale “zulüm” kapsamındadır. Bu da modern bir “helak” biçimidir.
3. Toplumsal Belleğin Silinmesi (Kültürel Helak)
Eskiden kavimler tarihten tamamen silinirdi. Bugün ise milletler coğrafyada yaşasa bile kültür, inanç ve dil olarak yok olabilmektedir.
- Bu, Kur’an’ın “yurtlarından çıkarıldılar” (Bakara 2/59; A’râf 7/100) ayetlerinin bir anlamda günümüz karşılığıdır.
4. Bireysel Sorumluluğun Artışı
Kur’an’da helak olan topluluklar genellikle peygamber gönderildikten ve tebliğ yapıldıktan sonra azaba uğrar. Günümüzde ise “helak” bireysel bir çöküşle de tecelli eder. Kişi, vicdanı körelmiş, kalbi katılaşmış, gerçeğe kapanmışsa, o da bir anlamda helak olmuştur.
“Kalpleri mühürlenenler” (Bakara 2/7), günümüzün vicdan kaybı yaşayan insan profilini yansıtır.
5. Modern Helak: Bilgiyle Azgınlık
Kur’an’da Karun’un helakı servetle azgınlaşma, Firavun’unkisi güçle kibirlenme, Bel’am’ınki ilmi kötüye kullanma yüzündendir. Günümüzde de bilgi, teknoloji, sermaye yanlış kullanılırsa bu da bir tür helaktır.
- Kur’anî örnek: “Onlara ayetlerimiz geldiğinde burun kıvırırlardı…” (Secde 32/15)
Sonuç:
Kur’an’daki helak kıssaları sadece tarihî olaylar değil, her çağda geçerli ahlaki ve toplumsal yasaların örnekleridir. İlahi adalet değişmez, ama tecelli biçimi çağlara göre değişebilir. Günümüzde “kitlesel helak” doğrudan bir yıkım değil, ahlaki çürüme, değerlerin kaybı ve sosyal adaletin yok olması gibi yumuşak ama derin yıkımlar şeklinde gerçekleşmektedir.
Yorumlar
Yorum Gönder